Burgemeester Wolterstraat - Spoorstraat 
         

Engelse soldaten langs de spoorlijn in de buurt van het Rusmollese station.

Op deze pagina o.a.: stoomtreinen...fosforbommen...ze vliegen wel érg laag vandaag...laad en losplaats station...drie doden bij treinongeluk...

                                                                  Linkerstraatzijde

                                                                   Fosforbommen

Aan de linker kant in de Burg. Wolterstraat stond alleen de monumentale boerderij van Marinus Westerlaken. Deze werd tijdens de bevrijding door de Engelsen met fosforbommen in brand geschoten omdat zij dachten dat daar zo'n twintig Duitsers in zaten. Dat was aanvankelijk ook zo  maar  op het moment van de aanval waren de meeste al verdwenen. De boerderij stond binnen de kortste tijd in lichterlaaie en de familie Westerlaken vluchte naar hun buren Wierts in huize Vreeburg. De laatste die de Burg. Wolterstraat over staken waren Marinus en zoon Sjaak, die dat zelfs kruipend moesten doen. Nadat ze aan de overkant waren hebben ze zo'n drie kwartier achter een  muurtje onder vuur gelegen voor ze ontdekt werden en de schuilkelder van Wierts in  konden. Als wrange bijsmaak werd de brandende boerderij wereldberoemd. De luchtfoto die de Engelsen er van maakte ging de hele wereld over. In de nieuwe boerderij zat in de tachtiger jaren een gokcentrum en is nu Chinees restaurant.

     
De monumentale boerderij zoals die was voor de brand. Op de foto van de brand is linksboven het station te zien en links daarvan staat een gestrande Rode Kruis trein. Het weggetje pal achter de rook van de boerderij is de Burg. Wolterstraat. De gebouwen daarachter zijn van de hooipers. De V 1 uit het onderstaand verhaaltje vloog door de grote schuur die te zien is achter de twee donkere gebouwtjes links.

                                                              Rechterstraatzijde

                                        Huize Vreeburg

                                
             Op deze prachtige foto uit 1908 staat villa Vreeburg op de driehoek Burg.Wolterstraat-Dorpsstraat

De Burgemeester Wolterstraat, de Wolterstraat zoals wij de straat kortweg noemden, is een van de oudste invalswegen van Rusmolle. Op de rechtse hoek bij de kruising met de Dorpsstraat stond de statige oude villa Vreeburg. Van 1895 tot 1912 was hierin het postkantoor van Rusmolle gevestigd met als kantoorhouder A.A.Wolters. (Ik weet niet of dit ook de burgemeester Wolters was naar wie de straat genoemd is). Na deze woonde hier Van Santvoort die bij de Van Lanschot bank werkte en na hem tot ver na de oorlog familie Wierts. De heer Wierts was mededirecteur van sigaren-fabriek Goulmy en van Baer in Den Bosch. Zijn zoon heeft jarenlang op het gemeentesecretarie in Rusmolle gewerkt en was in de oorlog betrokken bij het bonnenkantoor.
Voorbij de villa stonden enkele schuren met daarin de hooipers van Marinus Westerlaken. Hier werd door vele boeren uit de omgeving hooi aangeleverd om daar in balen te laten persen. In de oorlog werden ze zelfs verplicht dit te doen. De Duitsers gebruikte deze balen als voer voor de paarden die in de oorlog werden ingezet. In de hooipers waren  soms wel 20 mensen aan het werk.
Piet der Kinderen voer er wel bij dat zoveel boeren met kar en paard naar de hooipers kwamen, omdat de meeste voerlui wel even in zijn café een borreltje kwamen vatten en er een gezellige boel van maakten. Tijdens de oorlog zaten er in de hooipers Duitsers en zelfs Russen die voor de Duitsers werkten. Ook waren er  veel paarden in de schuren ondergebracht.

                                                     Ze vliegen wel erg laag vandaag.....

Aan het einde van de oorlog vloog er een V-1 dwars door de hooipers. Piet van Crey (uit de Striensestraat) was met zijn zoon in de hooipers aan het werk toen de V-1 er doorheen kwam. Het ging zo snel dat ze zo gauw niet in de gaten hadden wat er gebeurde. Wel zei Pietje dat de vliegtuigen vandaag wel erg laag overkwamen...! De V-1 kwam aan de andere kant van de schuur weer naar buiten, vloog door het dak van Jan van Hoof in de Stationsstraat en landde in dezelfde Stationsstraat tussen het huis van de familie Roeffen en de smederij van Theo Sanders. Gelukkig bleek het een blindganger een bleef een ramp uit.
Deze V 1 kwam overigens vanuit de Krommenhoek, vloog erg laag richting Lambertuskerk die op dat moment vol zat met kerkgangers en deze raket langs hoorde komen en ging achterlangs de pastorie naar de  Dorpsstraat. Daar vloog hij door de achtertuin van de villa van Otto Lutki en vervolgens door de boomgaard van Marinus Westerlaken (ongeveer de huidige Schutterstraat). Hij passeerde diens boerderij (nu Chinees restaurant) op een haar na en draaide voor de spoorlijn richting de hooipers met bovengenoemd gevolg.

                                                            Stoomtreinen
 
                                                                                                             
Driek en Hanneke Maas

Dan als laatste huis  voor de spoorwegovergang Wachtpost nr.23 van de N.S. Net na de bevrijding heeft het gezin van Marinus Wester-laken daar enige maanden gewoond omdat hun boerderij in brand was geschoten (zie elders op deze pagina). In 1945 verhuisde  Westerlaken naar de het huis van Herman Lewin in de Dorpsstraat.
Het huis werd door de NS weer in gebruik genomen waarvoor het bedoeld was. Zij benoemden Driek Maas tot nieuwe wachtpost-beheerder. Driek was een echte Rusmollenaar en voor de oorlog naar Oostrum in Limburg verhuisd om daar voor de NS te gaan werken. Na zijn benoeming keerde hij met vrouw Hanneke en zeven  kinderen spoorslags terug naar Rusmolle.
De overweg in de Wolterstraat was beveiligd met neerlaatbare overwegbomen.  Deze werden bediend vanuit het stationneke in de Stationsstraat. Daar werkten als overwegwachters o.a. Jèntje Venrooy uit de Raadhuisstraat en Toon van Hoek die tegenover het station over het spoor woonde. Op het moment dat b.v. de trein vanuit Nijmegen Nuland was gepasseerd kregen zij een telefoontje van de wachtpost aldaar.  Dat was het sein om de spoorbomen te laten zakken. Dat gebeurde handmatig. Hiervoor stond bij het station een lier met aan weerszijden grote draaihendels. Die waren met kettingen aan de spoorwegbomen verbonden. Tegelijkertijd werden, via een tweede lier, ook de spoorbomen van de overweg  bij de Tweeberg neer-gelaten. Vaak moest er nogal lang voor de gesloten overweg worden gewacht. De NS maakte geen verschil tussen een een langzame goederentrein of een snelle passagierstrein. Na het Nulandse telefoontje gingen de spoorovergangen onherroepelijk dicht. In die tijd waren het meestal stoomlocomotieven die met veel rook en lawaai voorbij denderde. Voor mij een onvergetelijke herinnering.

Jèntje Venrooy was getrouwd met Anna Heijmans en woonde in de Raadhuisstraat. Hier is hij bij het spoor aan het werk als elektricien. Daarnaast was hij ook spoorwegwachter op het oude Rusmolles stationneke..

     
Tweemaal de wachtpost aan de spoorovergang aan de Burg. Wolterstraat. vlnr.: De situatie in 1920 na een ernstig treinongeluk vlak voor de wachtpost en een foto uit de jaren vijftig toen Driek en Hanneke Maas met zeven kinderen in dit huisje woonden.

                                                                                Treinongeluk 1920

 

De foto's zijn van een treinongeluk dat in 1920 plaats had bij de Burgemeester Wolterstraat. De bewoners van de wachtpost hadden een goeie engelbewaarder en onvoorstelbaar veel geluk dat de trein niet hun huis binnen schoof.
Deze trein was bij het station op een zijspoor gestopt. Vandaar wilde hij het hoofdspoor oprijden. Toen hij gedeeltelijk op het hoofdspoor  werd hij aangereden door een trein uit de richting Nuland. Volgens getuigen, onder andere van spoorwachteres Dien Jorissen van wachtpost 24 die bij de huidige spoorwegovergang in de Deken van Roestellaan stond, reed deze trein door onveilig signaal.

Omdat de tekst onder de krantenfoto's wat onduidelijk is heb ik de onderschriften er extra bijgezet.

 

                                                Uit de Katholieke illustratie van 29 december 1920:

                                                HET ZOOVEELSTE SPOORWEGONGELUK BIJ  ROSMALEN,
heeft weer eenige menschenlevens gekost!
Onze linksche foto geeft een duidelijk beeld van de verwoesting. De rechtsche foto laat zien, hoe de wagons tot een berg op elkaar geschoven zijn.
 

 

Verleden week zijn nabij het station Rosmalen twee goederentreinen op elkaar geloopen. Door de botsing schoot de locomotief van den aanrijdenden trein van de rails den overweg op; de acht volgende wagens schoven op en in elkaar. Het terrein van de ramp biedt, zooals onze foto,s duidelijk laten zien, een tooneel van ontzettende verwoesting. Erger echter dan alle materieele schade, is het feit dat door dit ongeluk wederom het leven van een drietal personen valt te betreuren: de hoofdgeleider Molenbeek en de remmers Murkens en Hendriks vonden den dood. De laatste heeft elf uur, kermend en om hulp roepend, zwaar gewond onder de wagens gelegen. Eindelijk gelukte het den redders hem levend onder de ruïne vandaan te halen. Naar het ziekenhuis getransporteerd, overleed hij daar spoedig. 

                                                          
Spoorstraat

Net voor de overweg, nog  vóór de wachtpost van Driek Maas, ging een weggetje naar rechts met de toepasselijke naam Spoorstraat. Aan de rechterzijde een gedeelte van de de hooipers van Westerlaken. Daar voorbij was de bouwwerf van aannemer Jan v.d. Plas. Voorbij de werf, net voor de Stationstraat, stond een houten woning waar in de jaren veertig Rien Kappen woonde. Na Rien heeft Piet Boselie, die met Zus van de Wassenberg was getrouwd, nog even in de keet gezeten. In de vijftigtiger jaren deed het gebouwtje nog even dienst als sorteer- en werkruimte voor de postbestellers omdat Jan Wijns zijn postkantoor in de Stationsstraat moest verbouwen.
Links van de Spoorstraat langs de spoorlijn was een los en laadplaats voor goederen die tot ver na de oorlog nog als zodanig in gebruik is geweest. Hier stopte de BP-oliewagons waar uit  de deels ondergrondse opslagtanks  van oliehandelaar Cor van den Berg werden gevuld. Ook andere goederen zoals kolen, kunstmest en veevoeders werden hier aangevoerd. Van oudsher werden deze goederen door paard en kar afgehaald en door de regio verspreid. Na de oorlog werd dit vervoer meer en meer overgenomen door gemotoriseerd verkeer. De laatste goederentrein stopte daar in 1972 en  werd dit stukje spoorweggeschiedenis van Rusmolle afgesloten.
 

Precies honderd jaar na de bouw van het eerste station van Rusmolle en 43 jaar na de sluiting hiervan werd   enkele honderden meters van het oude vandaan in de aauw Kattenbosch een nieuwe station gebouwd. De opening hiervan was op 30 mei 1981. De burgemeesters Burgers van Rusmolle en Van Veldhuizen van Oss gaven tegelijkertijd het startsein voor een twee feestelijke treinen met genodigden en andere belangstellenden. Een vanuit Rusmolle naar Oss en een vanuit Oss naar Rusmolle. 

                                                                                                  
                                                                                            naar boven