Burgemeester Wolterstraat - Spoorstraat
Engelse soldaten langs de spoorlijn in de buurt van het Rusmollese
station.
Op deze pagina o.a.:
stoomtreinen...fosforbommen...ze vliegen wel
érg laag vandaag...laad en
losplaats station...drie doden bij treinongeluk...
Linkerstraatzijde
Fosforbommen
Aan de linker kant in de Burg. Wolterstraat stond alleen de monumentale
boerderij van Marinus Westerlaken. Deze werd tijdens de bevrijding
door de Engelsen met fosforbommen in brand geschoten omdat zij
dachten dat daar zo'n twintig Duitsers in zaten. Dat was
aanvankelijk ook zo maar op het moment van de aanval waren de
meeste al verdwenen. De boerderij stond binnen de kortste tijd in
lichterlaaie en de familie Westerlaken vluchte naar hun buren Wierts
in huize Vreeburg. De laatste die de Burg. Wolterstraat over staken
waren Marinus en zoon Sjaak, die dat zelfs kruipend moesten doen.
Nadat ze aan de overkant waren hebben ze zo'n drie kwartier achter
een muurtje onder vuur gelegen voor ze ontdekt werden en de
schuilkelder van Wierts in konden. Als wrange bijsmaak werd de
brandende boerderij wereldberoemd. De luchtfoto die de Engelsen er
van maakte ging de hele wereld over. In de nieuwe boerderij zat in
de tachtiger jaren een gokcentrum en is nu Chinees restaurant.
De monumentale boerderij zoals
die was voor de brand. Op de foto van de brand is linksboven het
station te zien en links daarvan staat een gestrande Rode Kruis
trein. Het weggetje pal achter de rook van de boerderij is de Burg. Wolterstraat. De gebouwen
daarachter zijn van de hooipers.
De V 1 uit het onderstaand verhaaltje vloog door de grote schuur die
te zien is achter de twee donkere gebouwtjes links.
Rechterstraatzijde
Huize
Vreeburg
Op deze prachtige foto uit
1908 staat villa Vreeburg op de driehoek
Burg.Wolterstraat-Dorpsstraat
De Burgemeester
Wolterstraat, de Wolterstraat zoals wij de straat kortweg noemden,
is een van de oudste invalswegen van Rusmolle. Op de rechtse hoek
bij de kruising met de Dorpsstraat stond de statige oude villa
Vreeburg. Van 1895 tot 1912 was hierin het postkantoor van Rusmolle
gevestigd met als kantoorhouder A.A.Wolters. (Ik weet niet of dit
ook de burgemeester Wolters was naar wie de straat genoemd is). Na
deze woonde hier Van Santvoort die bij de Van Lanschot bank werkte en
na hem tot ver na de oorlog familie Wierts. De heer Wierts was
mededirecteur van sigaren-fabriek Goulmy en van Baer in Den Bosch.
Zijn zoon heeft jarenlang op het gemeentesecretarie in Rusmolle
gewerkt en was in de oorlog betrokken bij het bonnenkantoor.
Voorbij de villa stonden enkele schuren met daarin de hooipers van
Marinus Westerlaken. Hier werd door vele boeren uit de omgeving hooi
aangeleverd om daar in balen te laten persen. In de oorlog werden ze
zelfs verplicht dit te doen. De Duitsers gebruikte deze balen als
voer voor de paarden die in de oorlog werden ingezet. In de hooipers
waren soms wel 20 mensen aan het werk.
Piet der Kinderen voer er wel bij dat zoveel boeren met kar en paard
naar de hooipers kwamen, omdat de meeste voerlui wel even in zijn
café een borreltje kwamen vatten en er een gezellige boel van
maakten. Tijdens de oorlog zaten er in de hooipers Duitsers en zelfs
Russen die voor de Duitsers werkten. Ook waren er veel paarden in
de schuren ondergebracht.
Ze vliegen wel
erg laag vandaag.....
Aan het einde van de
oorlog vloog er een V-1 dwars door de hooipers. Piet van Crey (uit
de Striensestraat) was met zijn zoon in de hooipers aan het werk
toen de V-1 er doorheen kwam. Het ging zo snel dat ze zo gauw niet
in de gaten hadden wat er gebeurde. Wel zei Pietje dat de
vliegtuigen vandaag wel erg laag overkwamen...! De V-1 kwam aan de
andere kant van de schuur weer naar buiten, vloog door het dak van
Jan van Hoof in de Stationsstraat en landde in dezelfde
Stationsstraat tussen het huis van de familie Roeffen en de smederij
van Theo Sanders. Gelukkig bleek het een blindganger een bleef een
ramp uit.
Deze V 1 kwam overigens vanuit de Krommenhoek, vloog erg laag
richting Lambertuskerk die op dat moment vol zat met kerkgangers en
deze raket langs hoorde komen en ging achterlangs de pastorie naar
de Dorpsstraat. Daar vloog hij door de achtertuin van de villa van
Otto Lutki en vervolgens door de boomgaard van Marinus Westerlaken
(ongeveer de huidige Schutterstraat). Hij passeerde diens boerderij
(nu Chinees restaurant) op een haar na en draaide voor de spoorlijn
richting de hooipers met bovengenoemd gevolg.
Stoomtreinen
Driek en Hanneke Maas
Dan als laatste huis
voor de spoorwegovergang Wachtpost nr.23 van de N.S. Net na de
bevrijding heeft het gezin van Marinus Wester-laken daar enige
maanden gewoond omdat hun boerderij in brand was geschoten (zie
elders op deze pagina). In 1945 verhuisde Westerlaken naar de het
huis van Herman Lewin in de Dorpsstraat.
Het huis werd door de NS weer in gebruik genomen waarvoor het
bedoeld was. Zij benoemden Driek Maas tot nieuwe wachtpost-beheerder.
Driek was een echte Rusmollenaar en voor de oorlog naar Oostrum in
Limburg verhuisd om daar voor de NS te gaan werken. Na zijn
benoeming keerde hij met vrouw Hanneke en zeven kinderen spoorslags
terug naar Rusmolle.
De overweg in de Wolterstraat was beveiligd met neerlaatbare
overwegbomen. Deze werden bediend vanuit het stationneke in de
Stationsstraat. Daar werkten als overwegwachters o.a. Jèntje
Venrooy uit de Raadhuisstraat en Toon van Hoek die tegenover het
station over het spoor woonde. Op het moment dat b.v. de trein
vanuit Nijmegen Nuland was gepasseerd kregen zij een telefoontje van
de wachtpost aldaar. Dat was het sein om de spoorbomen te laten
zakken. Dat gebeurde handmatig. Hiervoor stond bij het station een
lier met aan weerszijden grote draaihendels. Die waren met kettingen
aan de spoorwegbomen verbonden.
Tegelijkertijd werden, via een tweede lier, ook de spoorbomen van de
overweg bij de Tweeberg neer-gelaten. Vaak moest er nogal lang voor
de gesloten overweg worden gewacht. De NS maakte geen verschil
tussen een een langzame goederentrein of een snelle passagierstrein.
Na het Nulandse telefoontje gingen de spoorovergangen onherroepelijk
dicht. In die tijd waren het meestal stoomlocomotieven die met veel
rook en lawaai voorbij denderde. Voor mij een onvergetelijke
herinnering.
Jèntje
Venrooy was getrouwd met Anna Heijmans en woonde in de
Raadhuisstraat. Hier is hij bij het spoor aan het werk als
elektricien. Daarnaast was hij ook spoorwegwachter op het oude
Rusmolles stationneke..
Tweemaal de wachtpost aan de
spoorovergang aan de Burg. Wolterstraat. vlnr.: De situatie in 1920 na een
ernstig treinongeluk vlak voor de wachtpost en een foto uit de jaren
vijftig toen Driek en Hanneke Maas met zeven kinderen in dit huisje
woonden.
Treinongeluk 1920
De foto's zijn van een
treinongeluk dat in 1920 plaats had bij de Burgemeester Wolterstraat.
De bewoners van de wachtpost hadden een goeie engelbewaarder en
onvoorstelbaar veel geluk dat de trein niet hun huis binnen schoof.
Deze trein was bij het station op een zijspoor gestopt. Vandaar
wilde hij het hoofdspoor oprijden. Toen hij gedeeltelijk op het
hoofdspoor werd hij aangereden door een trein uit de richting
Nuland. Volgens getuigen, onder andere van spoorwachteres Dien
Jorissen van wachtpost 24 die bij de huidige spoorwegovergang in de
Deken van Roestellaan stond, reed deze trein door onveilig signaal.
Omdat de tekst onder de
krantenfoto's wat onduidelijk is heb ik de onderschriften er extra
bijgezet.
Uit de Katholieke illustratie van 29 december 1920:
HET
ZOOVEELSTE SPOORWEGONGELUK BIJ ROSMALEN,
heeft weer eenige menschenlevens gekost!
Onze linksche foto geeft een duidelijk beeld van de verwoesting. De
rechtsche foto laat zien, hoe de wagons tot een berg op elkaar
geschoven zijn.
Verleden week zijn nabij
het station Rosmalen twee goederentreinen op elkaar geloopen. Door
de botsing schoot de locomotief van den aanrijdenden trein van de
rails den overweg op; de acht volgende wagens schoven op en in
elkaar. Het terrein van de ramp biedt, zooals onze foto,s duidelijk
laten zien, een tooneel van ontzettende verwoesting. Erger echter
dan alle materieele schade, is het feit dat door dit ongeluk wederom
het leven van een drietal personen valt te betreuren: de
hoofdgeleider Molenbeek en de remmers Murkens en Hendriks vonden den
dood. De laatste heeft elf uur, kermend en om hulp roepend, zwaar
gewond onder de wagens gelegen. Eindelijk gelukte het den redders
hem levend onder de ruïne
vandaan te halen. Naar het ziekenhuis getransporteerd, overleed hij
daar spoedig.
Spoorstraat
Net voor de overweg, nog
vóór de
wachtpost van Driek Maas, ging een weggetje naar rechts met de toepasselijke naam Spoorstraat.
Aan de rechterzijde een gedeelte van de de hooipers van Westerlaken. Daar
voorbij was de bouwwerf van aannemer Jan v.d. Plas. Voorbij de werf, net voor de
Stationstraat, stond een houten woning waar in de
jaren veertig Rien Kappen woonde. Na Rien heeft Piet Boselie, die met Zus van de
Wassenberg was getrouwd, nog even in de keet gezeten. In de vijftigtiger jaren
deed het gebouwtje nog even dienst als sorteer- en werkruimte voor de postbestellers
omdat Jan Wijns zijn postkantoor in de Stationsstraat moest verbouwen.
Links van de Spoorstraat langs de
spoorlijn was een los en laadplaats voor goederen die tot ver na de oorlog nog als zodanig in gebruik
is geweest. Hier stopte de BP-oliewagons waar uit de deels
ondergrondse opslagtanks van oliehandelaar Cor van den
Berg werden gevuld. Ook andere goederen zoals kolen, kunstmest en veevoeders
werden hier aangevoerd. Van oudsher werden deze goederen door paard
en kar afgehaald en door de regio verspreid. Na de oorlog werd dit
vervoer meer en meer overgenomen door gemotoriseerd verkeer. De
laatste goederentrein stopte daar in 1972 en werd dit stukje
spoorweggeschiedenis van Rusmolle afgesloten.
Precies honderd jaar na de bouw van het eerste
station van Rusmolle en 43 jaar na de sluiting hiervan werd
enkele honderden meters van het oude vandaan in de aauw Kattenbosch
een nieuwe station gebouwd. De opening hiervan was op 30 mei 1981.
De burgemeesters Burgers van Rusmolle en Van Veldhuizen van Oss
gaven tegelijkertijd het startsein voor een twee feestelijke treinen
met genodigden en andere belangstellenden. Een vanuit Rusmolle naar
Oss en een vanuit Oss naar Rusmolle.
naar boven
|