Venstraat en
Klein Venneke
Van de Bèrgt tot de
Dorpsstraat
Op deze
pagina o.a.: snoepwinkeltje van Truuske - 't klein Venneke -
d'n Tjéh -
huiske begraven in oude put - th(j)eekisten - vur 'n
dubbeltje verschaald bier -
De Venstraat in 1955. Links het dubbele
woonhuis van Toon van Uden en Hermes van Lokven. Daar achter het
huis van o.a. Piet Hol en Herman Clement. Dit zandstraatje komt uit bij
Woninginrichting De Veer in de Dorpsstraat.
Het huis
van de familie Kerkhof zoals het nu nog
wordt bewoond door Henk Kerkhof.
De Venstraat was rond de vijftiger
jaren een zandweggetje tussen de Bèrgt en de Dorpsstraat.
In de tijd van nu gezien tussen Gedachteniskapel Vennehof en
Woninginrichting de Veer.
Vanaf de |Bèrgt gezien stond in de vijftiger jaren aan de
rechterkant van de Venstraat tot aan de Dorpsstraat slechts
één huis nl. dat van Jos en Kaat Kerkhof-van Nuland. Kaatje was een
echte Rusmollese en woonde met haar moeder en drie zussen begin
dertiger jaren in het huis in de Raadhuisstraat waar vanaf 1945 tot
2006 Sjaan van Grinsven heeft gewoond. ( 2007 afgebroken). In 1931
trouwde ze met Jos Kerkhof. Jos was weduwman van Ciska Verhagen en had al drie kinderen
Antoon, Marie en Frans. Jos en Ciska woonden ze 2 jaar in de
Korte Venstraat in het huis waar later de Toontje Pennings in
zat.
Opoe van Nuland (de moeder van Kaat) bouwde in samenwerking met Jos in 1933 dit huis in de Venstraat waar zij gezamenlijk gingen wonen. Jos verdiende
de kost bij distilleerderij Cooymans in Den Bosch waar hij advocaat
maakte. Dat heeft hij zowat zowat zijn hele leven gewdaan en is al die
jaren met de fiets naar zijn werk gereden.
Jos en Kaatje kregen samen nog 10
kinderen, zodat ze uiteindelijk 13 kinderen grootbrachten. In de
zeventiger jaren heeft hun gehandicapte dochter Truusje een winkel in
het ouderlijk huis gehad waar ze rookwaren, snoep en koeken verkocht.
Truusje overleed in 1998. Zoon Henk woont nog stee
ds
in het ouderlijk huis.
Verder was alles weiland aan de rechterkant van de straat. Eind
vijftiger jaren zijn aan die zijde de eerste nieuwe huizen gebouwd als onderdeel van
de bloemenbuurt,
een van de eerste woonwijkjes in 't Ven.
Het waren dubbele
woonhuizen die onder de tienduizend gulden werden verkocht. Talloze Rusmollenaren ver-klaarden de kopers voor gek om zich zo diep in de
schulden te steken voor zo'n klein huisje. Hun hille leve zu'n ze
krom moette ligge um de skuld af te betaole enz.
Zoals we nu weten
is dat alleszins mee gevallen. Tot de eerste bewoners behoorden o.a Toon
en Thea van Balkum-Pennings, Jan en Riek van der Heijden- van de
Wielen en Bert en Nelly Kerkhof-Abelen.
Familie Kerkhof bijeen t.g.v. de eerste communie
van dochter Truusje. Achterste rij vlnr: Pa
Jos, Bert,, Frans Antoon. Daarvoor: Ciska Tonny, Ma Kaat, Annie, Marie.
Daarvoor: Piet en Ad.
Voorste rij: Mien, Truus, Henk, Rina.
Terug naar de
Bergt voor een beschrijving van de linkerkant van de Venstraat.
1947. Truus en Tien Timmers voor hun ouderlijk huis in de Venstraat. Uiterst links de eerste werkplaats van hun vader Marinus Timmers, die een aannemersbedrijf had. In deze werkplaats werden ook de eerste kozijnen voor het bedrijf gemaakt.
Ter hoogte van nu het Vennehof
ging het zandpèdje dat later Venstraat werd de
dijk af 't Ven in. In het eerste huis links woonde Marinus en Mieke Timmers-van Lokven
met hun tien kinderen. Marinus, op z'n Rusmolles
d'n Bòn, had een aannemersbedrijf wat zou uitgroeien tot een van het
grootste bouwbedrijven van Rusmolle nu.
De familie Timmers is afkomstig van de Nulandse hei. Zij hebben de
bijnaam d'n Bòn. Deze bijnaam is afkomstig van de naam Bodinèt. Ene
Johannes Timmers in Nuland huwde in 1854 met Rosalia Bodinèt.
Johannes stierf vrij jong en Rosalia bleef met een aantal jonge kinderen
achter. Haar naam, en die van haar kinderen,
verbasterde tot Bòn.
De hele familie
Timmers bij elkaar tgv. het gouden huwelijk van Marinus en Mieke, gefotografeerd voor café
Het Gildehuis van Jo Verstegen, later De Bierelier.
Vlnr.
staande: Truus-Tien-Cor-Jos-Miet-Gret-Frans-Greet. zittend: Door-Marinus-Mieke-Jan.
Iets voorbij Timmers had je de kruising met de Raadhuisstraat. Het was een kruispunt van zandweggetjes.
De
vooroorlogse situatie kruising Raadhuisstraat-Venstraat. Links naar
de Bergt, rechtdoor naar het centrum en rechts af naar de Stationstraat.
In het huis achter de
bomen woonde voor de oorlog de familie Savelkouls, bij iedereen
bekend als familie 'Meties'. Zij hadden een groentehandel. Achter dit huis stond een grote loods
welke door grootgrutter Fa. P. de Gruyter &
Zn. werd gebruikt als opslagloods voor goederen die van hier uit door de
regio werden uitgevent. Nol Meties de bekende na-oorlogse groentenboer
van Rusmolle, was een van hun zonen.
Doc hterDien trouwde met Jos van de
Wielen en heeft daar nog tot in de zeventiger jaren gewoond. Toen werd
het huisje gesloopt.
Het mini-woningske op de hoek
van de kruising tegenover Savelkouls, met als bijnaam 'de
wolkenkrabber', heeft het niet zo lang volgehouden. Een jaar
of twintig eerder raakte het erg in verval nadat de laatste bewoners
Janus en Mien van der Donk waren vertrokken. Bovendien kreeg de jeugd er
vat op en dè din 'r gin goed ôn. Om verder onheil of ongelukken vur
de jong ut de buurt te vurkommen hebben Antoon van Balkum en Piet
Jorissen het bouwwerkje gesloopt.
De stenen hebben ze kort gemaakt en in een put gegooid die naast het huisje lag. Alles kon in dieje put en ze ha'n
nog plots over. Toen de eigenlijke sloper kwam hoefde die alleen maar de
put dicht te gooien en hiermee begroef hij de 'wolkenkrabber'. Het hout
werd door de sloper meegenomen voorhergebruik.
Mien
van Balkum en Jo van Hoof
Ongeveer op de vrijgekomen grond van het "wolkenkrabbertje" bouwde Jo van Hoof,
aan de Venstraat een nieuw huis. Jo was een zoon van Chrisje van
Hoof die jarenlang in de Rusmolle gemeenteraad zat. Jo was
getrouwd met Mien van Haske en Drika van Balkum en woonde tot dan
toe
bij zijn schoonouders in de Raadhuisstraat. Toen het nieuwe huis
klaar was werden de rollen omgedraaid. Haske en Drika verhuisden mee
naar de Venstraat en gingen inwonen bij Jo en Mien.
Voorbij Jo van Hoof bouwde in de vijftiger jaren mijn oom
Jan van Hirtum. Die was gehuwd was met Mina van der Heijden uit Heesch,
een zuster van de vrouw van kapper Wim Blom. Zij woonden voorheen in
de Raadhuisstraat naast Haske en Drika van Balkum.
Jan van Hirtum werkte bij margarinefabriek Nederveen in Den Bosch.
Verder hield hij zich, naast zijn veertien kinderen, met van alles
en nog wat bezig. Hij kluste in de huizenbouw met o.a.
metselen en betegelen, werkte mee in de slagerij van Piet
van Lier en slachtte hij varkens bij de mensen thuis.
Hij nam zo'n beetje alles aan.
De Venstraat eind vijftiger jaren. Mijn
Ome Jan met zijn dochter Annelies. Op de achtergrond de kruising met de
Raadhuisstraat en het kleine huisje waarvan de laatste bewoners Janus
en Mien van der Donk waren. Daarachter het huis van Jos van de Wielen.
Rechts daarvan het oude boerderijtje waar Piet en Marie van der Donk.
Daar tegenover nog een stukje van het huis van Haske van Balkum.
Het volgende huis stond bij de kruising met de Korte Venstraat, pal
tegenover Jos Kerkhof. Dit was het eerste huis dat door Marinus Timmers 'd'n Bon'
als aannemer werd gebouwd.
Hier woonde Janus de Haas en Jaan Verhagen.
Janus was Empelnaar van geboorte. Zoon Bert zat
jaren in de gemeenteraad en was een aantal jaren wethouder.
Venstraat 1955. In het eerste huis Janus en Jaan de
Haas. Dan het net nieuwe huis van Jan en Mina van Hirtum.
1932. Toon
(d'n Tjéh) van Uden en zijn vrouw Marie Coenen
Na de Haas was een
T-kruising waar je linksaf de Korte Venstraat in kon.
(daarover meer verder op deze pagina).
Op de volgende hoek
Korte Venstraat-Venstraat stond een twee onder één kap huis. Ìn
het eerste gedeelte woonde
de familie van Toon en Marie van Uden. Toon was een zoon van Ties en Hanneke van Uden-van Creij uit
de Dorpsstraat. Zijn vader was al jong gestorven. Zijn moeder Hanneke noemde ze in Rusmolle Hanneke de Veer of Hanneke de Zwarte
(zie Dorpsstraat noord 1 op deze site).
Toon
van Uden
trouwde in in 1932 met
Marie Coenen uit Gennip. Marie werkte als winkelmeisje
in de Spar- levensmiddelenwinkel van Em en
Anna van Creij in de Dorpsstraat, bijna naast het ouderlijk huis van
Toon. Zij
kregen vier jongens en 4 meisjes.
D'n Tjéh, de bijnaam van Toon,
werkte 40 jaar bij Piet de Gruyter in Den Bosch als
puddingmaker. De zoetige geur van de pudding was onlosmakelijk met
Toon verbonden. Het verhaal gaat dat de kinderen uit de buurt, die thuis niet zo
veel pudding te eten kregen, speciaal bij d'n Tjéh kwamen spelen om
de puddinggeur op te snuiven.
Toon was een echte levensgenieter. Tussen Den Bosch en Rusmolle kende iedereen hem omdat hij altijd naar zijn werk fietste.
Op de terugweg nam hij wel eens spullen mee naar huis voor
hergebruik. Deze waren bij de Gruyter overgebleven. Zo ook theekisten. Dat waren grote kisten
van triplex waarin thee veelal vanuit Indonesie naar Den Bosch werd
verstuurd. Toon nam soms wel drie van die kisten op z'n fiets mee naar
huis en zo klein waren ze toch niet. Aan elke kant van de pakkendrager
op zijn fiets hing er een en de derde droeg hij op zijn rug.
Hier hield hij ook zijn bijnaam aan over.
Fietsend met z'n kisten over de Tweeberg naar huis riep hij plagend
naar jong vrouwvolk van een gezin met veel geiten
mèèèh mèèèh. Die
meiden riepen dan dingen terug die met
thee
verband hielden.
Uiteindelijk verbasterde dat tot d'n Tjéh.
Een prent uit de
vijftiger jaren waarop een aantal van Udens
met vrienden
en buurtkinderen:
Voorste rij: Leentje van Uden, Riek van Uden, An van Lokven
buurmeisje, Mieneke
de Bok huisdier, Marie van Uden, Piet van Uden, Henk de Weerd buurjongen.
Achterste rij: Moeder Marie Coenen,
Vader Toon van Uden, Frans van de Donk vriend, Toon van Lokven
buurjongen.
Het triplex
van z'n kisten gaf Toon o.a aan de Kajotters die er
speelgoed van maakten. Ook op de jongensschool werd triplex van de Tjéh gebruikt. Dit
gebeurde in de zevende klas. Toen ik daar in zat kregen we o.l.v.
mister Ad de Vries handenarbeid, waaronder figuurzagen. We maakten
eenvoudige dingetjes zoals kapstokjes en kleine speelhuisjes. Bij de Tjéh was het vaak een gezellige boel. Op mooie zomeravonden
kwamen buurtgenoten bij Toon achter zijn huis bij elkaar terwijl Dorus van't Voske op z'n monica spulde. Als de stemming steeg moest
Marinus, een van de zonen van Uden, met een dubbeltje naar café
kusters om enkele liters verschaald of "lekbier" te halen. Het was
bier zonder kracht maar dat deed niks af aan de sterkte van het gezang dat
ondanks het lekbier alleen maar toenam.
Toon verbaasde zich ook over de moderne tijd. Mijn Ome Jan had een
wasdroger aangeschaft, centrifugemodel. Toon had hem goed bekeken en
uitgeprobeerd. Toen hij thuiskwam bij zijn Marie raakte hij niet
uitgepraat over de vooruitgang: "Jan van Hirtum hi un apparaat dè
de
was dreugd"
ze hij "ik flikkerde m'n pet zeiknat in dè ding en die kwaam er dreug
ut".
Na van Uden zat daar groentehandelaar van Helvoirt, die in het
schuurtje een winkel opende. Daarna is het
nog enige tijd in gebruik geweest als cafetaria. Nu zit er makelaar Henk-Jan
Pennings.
Vlnr: Toon en Marie van Uden bij het 40 jarig jubileum in dienst van
P.de Gruyter & Zn. - 1953
Riek en Piet van Uden. -
1920. Toon van Uden met achter hem op de motor Piet Verstegen (broer van schilder Jan
Verstegen) later getrouwd met Grada van der
Heijden.
Aan de andere kant van deze dubbele woning zat in de veertiger jaren weduwvrouw Marie Neet met haar twee dochters. Deze verhuisden vandaar naar de Dorpsstraat en Martien en Drika van de Ven-Venrooy trokken in dat huis. Zij woonden er maar enkele jaren en de volgende bewoners waren Hermes van Lokven, weduwman, en zijn drie kinderen Jan, Toon en Anneke.
Voorbij van
Lokven stond een vrij klein huis waarin voor
de oorlog Herman en Dina Clement woonde
(dit huisje is nog net te zien op de
openingsfoto van deze pagina). Zij verhuisde vlak voor de oorlog
naar het pand in de Dorpsstraat waar Jèntje en Marietje van Creij
later
een winkel in hadden. Piet
Hol nam het huis over. Met wie Hol getrouwd was weet ik niet maar wel dat zijn dochter Martha bij
hem woonde. Er was ook een zoon in het gezin Hol en die is in de
oorlog als militair gesneuveld. Iets na de oorlog vertok de fam. Hol en Herman en
Dina Clement keerde terug naar dit huis. Na het overlijden van
Herman ging Dina weer terug naar het huis van Jentje van Creij. Daarna
hebben er o.a. Thé de Kees en Sjef van Creij nog even gewoond. Eind
vijftiger jaren is het pandje gesloopt.
Martien van de Ven.
Zo'n beetje
links achter Piet Hol stonden het wat groter huis van Martien van de Ven, in Rusmolle bekend als Tinus van Kiskes, en zijn vrouw Han van den
Hanenberg, Han d'n Haon dus. Ook deze woning werd in de vijftiger
jaren gesloopt. Tinus en Han verhuisden naar de Deken Fritsenstraat,
naast het café
van Keé d'n Haon. Han was een schoonzuster van Keé van den
Hanenberg, (zie pagina Deken Fritsenstraat 1 op deze site).
Tinus werkte bij de Kinderbescherming en was lid van de Voogdijraad.
Het smalle
fietspèdje ging voorbij Tinus van de Ven verder en kwam uit bij de kruising Dorpsstraat-Stationstraat.
Het fietspèdje ging hierbij over een treksloot welke een onderdeel
was van de toenmalige Rusmollese
riolering. In hil Rusmolle liepen een aantal van deze sloten om het
overtollige regenwater af te voeren.. Onderling allemaal met elkaar
verbonden kwamen ze uiteindelijk uit op Bruggen waar een sluis was
en het overtollige water in de polder verdween. (Nu staat er op
Brugge nog een huis waar "Het Sluiske"op staat).
Op, bij, en rond deze sloot speelde half Rusmolle. Alle nette en
onnette spellekes zèn daor gespuld en bedreven. Het was een
gebiedje waar ook de oudere jeugd
nogal eens kwam en waar de opgroeiende pubers elkaar ontdekte. Het
was net ver genoeg van alle bewoning om even samen
te knuffelen. Nou ging dat in die tijd niet zo ver dat door
iedereen te zien was hoe openlijk de liefde werd bedreven, maar het
was in ieder geval een plek waar de geliefden ongestoord bij elkaar
konden zijn. Uitgezonderd dan als 'r meer stèlleke's op 't idee
gekomme waare um efkes te stoppen bè d'n treksloot.......
Tot zo ver de
Venstraat. We gaan naar Het Klein Venneke zoals het daar tot de
vijftiger jaren heette. Nu is het de Korte Venstraat.
1960. 't Ven. Jos Kerkhof
In de vijftiger jaren nog een smal zandwegske dat funcioneerde als
verbinding tussen de Venstraat en de Dorpsstraat. (De
Brouwerijstraat bestond in die tijd nog niet). Het liep achter het
huis van Martien van den Elzen door om bij de aauw brouwerij uit te
komen. Langs dit straatje stonden maar weinig huizen.
Aan de rechterkant, vanaf
de Venstraat gezien, werden in de zestiger jaren enkele nieuwe
huizen gebouwd (staan niet op de foto). Het eerst werd er gebouwd door Harrie Deckers
en Mien Vos. Harrie kwam uit Empel en was een befaamde
bouwtimmerman. Mien was de oudste dochter van Dorus en Door Vos uit
de Raadhuisstraat.
Even later werd rechts van het huis van Harrie en Mien een huis voor
Anneke van Lokven gebouwd, nu het eerste huis in de straat aan de
rechterkant, gezien vanaf de Venstraat.
Het volgende huis is een houten woning die er
begin 1950 is neergezet. De eerste bewoners waren Toon en Mina van
de Velden. Na van de Velden zaten daar Broer van Balkum en Sjaan Langens. Broer
was er ene van Haske en Drika van Balkum en Sjaan was er een van
Driek en Mina Langens uit de Kattenbosch. Zij verhuisden eerst
naar "het Heuveltje" aan het begin van de Nieuwendijk en later naar
een gemeentewoning in de Burg. Nieuwenhuizenstraat waar voorheen
gemeentesecretaris Derksen in zat.
Jan en Mientje van de Westen-Rovers
waren de volgende bewoners. Jan was een zoon van Bertus
de schoenmaker en
assisteerde zijn vader in de schoenmakerij. Hij behoorde bij een van
de eerste leden van de Rusmollese vrijwillige brandweer en was zelfs bevelvoerder. Helaas veel te jong op 38 jarige
leeftijd overleden.
Chrisje
van Hoof
Voorbij de noodwoning het alleenstaand huis van Christje van Hoof en Lien Wijgergangs. Lien was "import" nl. een Dungense. Christ heeft vele jaren in de gemeenteraad gezeten en was bij vele instellingen in Rusmolle actief. Er werden 5 dochters: Riek, Marie, Toos, Bets, Paula en een zoon Jo geboren. Jo trouwde met Mien van Balkum en was een van de oprichters van "Levensvreugd", het befaamde Rusmollese revuegezelschap. Vanaf de oprichting begin vijftiger jaren tot het laatste optreden van dit gezelschap in 1965 was hij regisseur van dit gezelschap.
In het
volgende huis woonde vóór de oorlog Jos Kerkhof en Ciska Verhagen.
Ciska overleed jong en Jos bleef met drie jonge kinderen achter. Hij
hertrouwde met Kaat van Nuland en bouwde samen met zijn nieuwe schoonmoeder een huis in de
Venstraat.
Nadat Jos was verhuisd werden Driekske en Dina Pennings
de nieuwe bewoners. Hun zoon Toon, getrouwd met Doortje van Helvoirt,
is na de dood van zijn ouders in dit huis blijven
wonen. In hun gezin kwamen drie kinderen: Lenard, Mien en Piet. Toontje, zo bleef iedereen in Rusmolle hem noemen, deed in verzekeringen. Hij ging maandelijkse, soms
wel wekelijkse, de premies bij de klanten thuis ophalen. Het geld
droeg hij mee in een lederen geldtas die hij om zijn hals had
hangen.
Korte Venstraat 1955: vrnl: van de Velden,
Chrisje van Hoof en Toontje Pennings.Op de achtergrond de schuren van Marinus de Groos.
Dan stond en staat er nog het kleine huisje van begin 1900. Het ligt een beetje verscholen wat van de weg af. Tot in de vijftiger jaren woonden hier Jan en Mien van der Donk (Plientjes). Daarna woonde er Tieske en Anneke Venrooy van Pinksteren. Zij hadden twee kinderen, een zoon en een dochter. Tieske heeft zijn hele leven bij aannemer van de Plas in de bouw gewerkt.
Linkerzijde van het Klein Venneke
Aan deze straatzijde stonden in de
vijftiger jaren slechts enkele huizen. Het eerste was een houten
noodwoning waar Jos Savelkouls en Gon den Otter woonden. Na hun zaten
daar Keesje
Wijnen en Sjaan den Dekker. Dan een heel groot open stuk dat in de
zestiger en zeventiger jaren is vol gebouwd met particuliere woningen. Op de hoek van (nu
Brouwerijstraat die er in die tijd nog niet was) stond een huisje van
ongeveer 150 jaar oud. Hier woonden Toon en Marie van Vught-Verhagen. Hun zoon
Frans heeft jaren op het gemeentesecretarie gewerkt.
In 1954 kwamen hier Jan de Weerd en Dien van Rosmalen. Jan kwam uit
Dinther en Dien uit Schijndel. Jan werkte als tuinman bij zijn zuster
die een bedrijf had op het Heeseind (tuinderij Voets). Later kwam hij in
dienst van de gemeente Rusmolle waar hij opklom tot gemeente-opzichter Algemene
Dienst. In de jaren zestig bouwde hij een nieuw huis tussen zijn oude
woning en dat van buurman smid The van der Voort. Tezelfdertijd heeft Piet van Uden
rechts naast het oude huis van Ja
n de Weerd ook een woning gebouwd.
Iets verder op aan de rand van de tuin van Martien van den Elzen stond nog zo'n aauw wunningske nl. van Sjefke en
Marie
Spierings-van de Ven. Sjefke was kleermaker. Dit huis staat er nog en is al jaren
de praktijkruimte van huisarts dr. de Gouw.
Voorbij Spierings ging het wegske verder en kwam uit waar nu de ingang
van het parkeerterrein achter de Likkepot is. Toen stond er uiteraard
nog de aauwe brouwerij.
1933: Het huis van Martien van den Elzen
waar het Klein Venneke links achterdoor liep.
Het Klein Venneke net na de oorlog. (De
stippellijnen geven de huidige situatie). Op de nummers woonden:
G80: Martien van den Elzen, G81: kleermaker H.Spierings-van de Ven,
G82: A.van Vught-Verhagen, later (en nu nog) Jan en Dien de Weert,
G83: Ties en Anna Venrooy-van Pinxteren-G83a Pennings-van Nistelrooy,
G83b: Christ en Lien van Hoof Wijgergangs.
Waar het Klein Venneke in de Raadhuisstraat uitkomt staat rechts de
brouwerij en links het oude gemeentehuis.
naar boven